MÖ. 900’ lü yıllarda Van merkezli kurulan bir devlet olan Urartular, mimaride ve maden işçiliğinde oldukça ileri düzeydeydiler. Urartular özelikle takı yapımında oldukça ustaydılar ve gümüş işlemede kendilerine has “savat” olarak bilinen bir teknik kullanıyorlardı.

24 Saat Gazetesinden Muhammeemin Sari'nin haberine göre, Urartular, Van ve çevresine önemli tarihi yapıların yanı sıra bu sanatı da miras olarak bıraktı. Ancak Vanlılar bu sanata yeterli ilgi gösteremediği için bu sanat şu anda daha çok Mardin ve özelikle Midyat ilçesinin adı ile anılıyor.

Urartulardan miras kalan bu sanatı Van’da halen yaşatmaya çalışanlardan biri de savat ustası Erdal Binici. Babasından öğrendiği savat sanatını yıllarca farklı yerlerde icra eden Binici, doğduğu topraklarda bu sanatı yeniden canlandırmak için çıktığı yola, mimarisi 3 bin yıl öncesine dayanan bir yapı inşa etmekle başladı. Ailesinin üçüncü kuşak temsilcisi olarak savat sanatını 2013 yılından bu yana Arubani Gümüş Atölyesi’nde sürdüren Erdal Binici bu sanatı diğer kuşaklara aktarmaya kararlı.

Tarihi mimari yapısı ile özellikle turizm sezonunda Van’ı ziyaret eden turistlerin akın ettiği yerlerin başında gelen Arubani Gümüş Atölyesi’nde koronavirüs öncesi savat tekniği ile yaklaşık 54 bin model gümüş süs ve takı üretiyordu. Atölyenin bahçesinde ayrıca 60 Van Kedisinin yaşadığı bir de kedi evi bulunuyor.

Hem Arubani Gümüş Atölyesi hem de, Van Kedi Evi ile Van’ın tanıtımına önemli katkıları olan iş adamı Erdal Binici savat sanatı çalışmaları ile ilgili şunları söyledi;

“Savat gümüşün üzerindeki siyah desendir. Gümüşün üzerine önce desen çizilir sonra savat eritilerek üzerine dökülür. 3 bin küsur yıldan bu yana Van’da vardır. Zaman içinde dağılmış olsa da ana merkezi Van’dır. Bu sanatın kökeni Urartulara dayanmaktadır. Savatta teknoloji kullanılmıyor, tamamen el becerileri ile yapıyoruz. Eskiden Van’a gelen bütün turlar bir müze gibi gelip ziyaret ediyordu. Van halkı burayı Müze olarak görüyor. Bunun en önemli nedeni bina Tanrı Haldi Tapınağının aynısı olanak yapıldı. Yani bina Urartu mimarisidir. Bu tarihi yapı içerisinde savat sanatını geleceğe taşıyoruz. Koronavirüsten dolayı işlerimiz durma noktasına geldi. 30 kişi çalışıyorduk şimdi sayımız 8’e düştü. Van ile ilgili kitap basılıyor, bu kitapta her şey var ama savat sanatı yok. Burada Urartu sanatı yapılıyor ama sahiplenme olmuyor. Bugün savat denildiği zaman Van anılmalı ama şimdi Midyat biliniyor çünkü iyi reklamı yapılıyor. Devlet bize destek olarak makine değil, ham madde vermesi gerekiyor. Devletin burada yardımı sigorta, enerji ve ham maddesi olması gerekiyor”.