Kamuoyunda “10. Yargı Paketi” olarak bilinen ve Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile bazı yasalarda önemli değişiklikler öngören kanun teklifi, muhalefetin tüm itirazlarına rağmen Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Adalet Komisyonu’nda kabul edildi. Paket, önümüzdeki günlerde TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaşma sürecini tamamlayacak.

Kanun teklifi, infaz sistemi, noterlik düzenlemeleri, idari yargı usulü, ceza süreleri ve suç tanımlarında kapsamlı değişiklikler içeriyor. Aynı zamanda Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararları doğrultusunda çeşitli uyum düzenlemeleri de yer alıyor.

 İcra ve İflas Kanunu’nda Parasal Sınır Değişikliği

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda, İcra ve İflas Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılıyor. Artık temyiz ve istinaf başvurularında esas alınan parasal sınırlar, davanın açıldığı tarihteki değerler üzerinden değil, yeniden belirlenen güncel değerler üzerinden değerlendirilecek. Bu, yargılamalarda farklı zaman dilimlerinde ortaya çıkan çelişkilerin önüne geçmeyi amaçlıyor.

 Noterlere Yeni Disiplin Sistemi Getiriliyor

Noterlik Kanunu’nda yapılan düzenlemelerle, noterlere yönelik disiplin sistemi yeniden yapılandırılıyor. Uyarma, kınama, para cezası, geçici işten çıkarma ve meslekten çıkarma gibi cezalar, artık açık ve detaylı şekilde tanımlanacak. Disiplin suçu işleyen noterlere, fiilin ağırlığına göre bir derece ağır ceza uygulanabilecek. Öte yandan, ilk defa suç işleyen ve geçmiş sicili olumlu olan noterlere, ceza bir derece hafifletilerek uygulanabilecek.

Zamanaşımı süreleri de yeniden düzenlendi. Disiplin soruşturması açılması için eylemin öğrenilmesinden itibaren 3 yıl, ceza verilebilmesi için ise eylemin işlendiği tarihten itibaren 5 yıl süre öngörüldü. Ceza kovuşturması açılmışsa, ceza kanunlarındaki zamanaşımı süresi esas alınacak.

 İdari Yargıda Parasal Sınırlar Netleşiyor

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Danıştay, idare ve vergi mahkemelerinde açılacak davalarda duruşma yapılmasını gerektiren şartlar ve istinaf-temyiz sınırları, davanın açıldığı tarihteki parasal sınırlara göre belirlenecek.

 Ceza Kanunu’nda Suçlara Yönelik Cezalar Ağırlaştırılıyor

Türk Ceza Kanunu'nda yapılan düzenlemelerle özellikle kasten yaralama, suça teşebbüs, tehdit, genel güvenliği tehlikeye sokma ve trafik güvenliği suçlarına yönelik cezalar artırıldı.

Kasten Yaralama:

• Kasten yaralama suçunun alt sınırı 1 yıldan 1 yıl 6 aya çıkarılıyor.

• Basit tıbbi müdahaleyle giderilebilecek fiiller için alt sınır 6 ay olacak.

• Kadına karşı işlenmesi halinde cezanın alt sınırı 9 aya yükseltiliyor.

• Ağır sonuçlara yol açan yaralama fiillerinde 4 yıldan 14 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.

Suça Teşebbüs:

• Ağırlaştırılmış müebbet yerine 14–21 yıl; müebbet yerine 10–18 yıl arasında hapis cezası uygulanacak.

Tehdit Suçu:

• Tehdit suçunun alt sınırı 2 aya çıkarılıyor.

• Silahla, örgüt gücüyle veya tanınmayacak hale gelerek işlenen tehdit suçlarında ceza üst sınırı 7 yıla kadar artırılıyor.

Ses ve Gaz Fişekleri:

• Bu fişeklerle ateş edilmesi “genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması” suçu kapsamına alınarak 1–5 yıl arası hapis cezası getiriliyor.

 Trafik Güvenliğine Karşı Suçlar Daha Ağır Cezalandırılacak

Trafik suçlarına yönelik düzenlemelerle, alkollü araç kullanma, trafik araçlarının engellenmesi, araç kaçırma gibi fiillere verilen cezalar artırılıyor.

• Alkol veya uyuşturucu etkisi altında araç kullananlara verilecek hapis cezasının alt sınırı 6 aya çıkarılıyor.

• Kara ulaşım araçlarının hukuka aykırı şekilde engellenmesi 1–3 yıl, deniz-demiryolu araçları için 2–5 yıl, hava araçları içinse 5–10 yıl hapis cezası ile cezalandırılacak.

• Suçun kalabalık alanlarda işlenmesi halinde cezalar artırılabilecek.

 Muhalefetin Eleştirileri

Kanun teklifine muhalefet partilerinden itirazlar geldi. Özellikle ceza artışlarının toplumsal sorunları çözmeyeceği, infaz sisteminde reformlara daha fazla ihtiyaç duyulduğu ve Anayasa Mahkemesi kararlarının kapsamının daraltılarak uygulandığı eleştirileri gündeme taşındı. Ancak tüm itirazlara rağmen teklif, Adalet Komisyonu’ndan geçti.