AK Parti ve MHP milletvekillerinin ortak imzasıyla Meclis’e sunulan, Adalet Komisyonu’nda iki partinin oylarıyla kabul edilen barolarla ilgili 28 maddelik yasa teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlandı.
2 bölüm halinde görüşülecek kanun teklifi için AK Parti çalışma önergesi getirdi.
Önerge ile Genel Kurul’un cuma ve cumartesi günü de çalışması kararı alındı.
TBMM Genel Kurulunda, barolara ilişkin düzenlemeleri de içeren Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin ilk 2 maddesi kabul edildi.
Kabul edilen maddelere göre, aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde baroya yazılma talebi herhangi bir baroya yapılabilecek.
Aynı ilde birden fazla baro varsa avukatlık stajının ikinci 6 aylık kısmı, staj yapılan baroya kayıtlı bir avukatın yanında gerçekleştirilebilecek.
Teklifin ikinci maddesinin kabul edilmesinin ardından TBMM Başkanvekili Adan, birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
Genel Kurul’da “çoklu baro” içeren yasa değişikliği teklifine ilişkin usul tartışması yaşandı. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Meclis İçtüzüğü hükümlerinin ihlal edildiğini belirterek teklifin Adalet Komisyonu’na tekrar gönderilmesini talep etti.
Teklifin taraflarının sürece dahil edilmedikleri için Genel Kurul görüşmelerinin Anayasa’ya göre yok hükmünde olduğunu belirten Özel, “Bir gün önce Avcılık ve Yaban Hayatı Koruma Derneği Başkanı’nı kabul ediyorsunuz, baro başkanları kabul edilmiyor. 80 baro başkanı sizi kaç kere kapıda bıraktı, ama siz onları kapı önünde bıraktınız” dedi.
Özel’in iddialarına cevap veren AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can teklifte Anayasa’ya ve usule aykırılık olmadığını ifade ederek, “Usule ilişkin 48 saat şartı sağlanmıştır. Anayasa’ya aykırılık iddiaları soyuttur. Eğer öyleyse Anayasa Mahkemesi ne için var? Usule ilişkin bir sorun yoktur” diye konuştu.
Çoklu baro içeren yasa değişikliği teklifi görüşülürken AK Parti sıraları boş kaldı. AK Parti milletvekillerinin yerinde olmamasına muhalefet partileri tarafından, “Bizim konuşmalarımızın bir önemi yok tabi sizin için” yorumları yapıldı.
HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Bektaş da teklife ilişkin usul tartışmasında başkanlığın tutumunu değiştirmesi gerektiğini talep etti. Bektaş, söz konusu teklifin Genel Kurul da görüşülmemesi gerektiğini ifade ederek, komisyona iadesini talep etti.
Meclis Başkanvekili Celal Adan, CHP ve HDP’nin baro teklifinin Anayasa’ya aykırılık iddiası ile komisyona gönderilmesi teklifinin reddedildiğini söyledi. Adan, teklife ilişkin görüşmelerin Anayasa’ya aykırılık taşımadığını belirtti.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavet Dervişoğlu, Türkiye’deki 80 baronun karşı çıktığı kanun teklifinin parlamentoya getirilmesinin tarihin kara bir lekesi olarak hatırlanacağını kaydetti.
Baroların kamu kurumu niteliğinde kuruluşlar olduğuna dikkat çeken Dervişoğlu, “Bu teklif Anayasaya aykırıdır. Baroların hürriyeti milletin hürriyetidir. Baroları tasviye etmek yargıda yaşanan bir beka sorununu teşkil eder. Bir kamu kurumunu bölmeye çalışmak devlet gelenekleri ile bağdaşmaz. Getirmek istediğiniz çoklu baro teklifi FETÖ’nün getirmek istediği paralel baro yapısıdır. Biz İYİ Parti olarak paralel devlete de paralel baroya da karşıyız” ifadelerine yer verdi.
Teklifin yasalaşması durumunda TBB delegelik sisteminin de değişeceğine dikkat çeken Dervişoğlu, şunları söyledi:
“Yargının savunma ayağını teslim almayı amaçlayan bu değişiklik şayet gerçekleşirse bir baroya kayıtlı 40 avukat ile 4 bin avukat olan baro aynı delege ile temsil edilecek. Bunun demokrasi ve temsilde adalet ile ilgisi yoktur. Baro başkanlarının açıklamalarına katılmak zorunda değilsiniz. Siz işinize gelmeyen açıklamalar yapan adamlara farklı barolar açma imkanı tanıyorsunuz. Ben Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşlerine katılmıyorum; o zaman farklı vatandaşlık mı tesis edeceğiz. Bu sistem tek adam rejiminin Anayasal çerçevesidir.”
MHP Grup Başkanvekili Sakarya Milletvekili Muhammed Levent Bülbül, “Avukat sayısındaki artış Ankara, İstanbul ve İzmir’de yoğunlaşmıştır. Artan avukat sayısı staj eğitimlerin dahi asgari düzeyde zor yapılmasına neden olmuş, baroların etkinliğini tartışma konusu yapmıştır. Baro seçimlerinde katılım da yeterli düzeyde değildir. Bu da seçilen baro başkanlarının meşruiyeti tartışmalı hale getirmiştir. Yüzde 87 katılım ile yüzde 52 oy oranı alarak seçilen Cumhurbaşkanının, milleti temsil etmediğini, meşruiyetinin olmadığını söyleyenler sıra barolara gelince İstanbul Barosu’nda, kayıtlı avukatların yüzde 17’sinin oyunu alan baro başkanı ve yönetiminin meşruiyetini dahi tartışmaya açmamaları düşündürücüdür. Çoklu baro sistemi marjinal, etnik ve mezhepsel bir ayrımı ortadan kaldıracaktır” dedi.
Genel Kurul’da konuşan CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek, baroların kamu tüzel kişiliği olduğunu ve bölünemeyeceğini belirtti.
Erkek, “Barolar kamu tüzel kişiliğidir, bölünemez. Ama maalesef Adalet Komisyonu’nda adalet tecelli etmedi. Bugün Genel Kurul’da konuşuyoruz. Sizin açınızdan baktığımızda İstanbul’da gazeteciler bir araya gelerek kendi RTÜK’lerini kursun o zaman. Meclis’i güçlendireceğinizi söylediniz, Meclis’in her yeri barikatla kapalı” diye konuştu.
“Temsilde adalet diyorsunuz 5 üyesi olan baro ile 5 bin üyesi olan baroları aynı delege ile temsil etmek istiyorsunuz” diyen Erkek, “İstanbul’un 98 milletvekili var, Kırıkkale’nin 3 milletvekili var. Onları da eşitleyin o halde. Siz temsilde adaleti tarihe gömüyorsunuz. Bu yanlışı yapacaksınız; ama yanlış yapa yapa yolcudur Abbas bağlasan durmaz. Gideceksiniz” ifadelerini kullandı.
AK Parti Grup Başkanvekili ve Denizli Milletvekili Cahit Özkan, Genel Kurul’da yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Uzun zamandan bu yana kamuoyunda tartışılan, avukatların ihtiyaçlarını gözeterek reform kararı aldık. Dünya uygulamalarını da masaya yatırdık ve hukuk derneklerini tek tek arayarak görüşlerini aldık. Ortaya çıkan bu teklif yasama mantığına uygun olarak MHP milletvekilleri ile birlikte kılı kırk yararak hazırladık. 2 binin sayısı ideolojik bir anlamda bir araya gelinmesi imkansızdır. Anayasaya aykırılık yoktur. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin örgütlenme özgürlüğüdür.”
Özkan konuşurken muhalefet milletvekilleri tarafından sık sık “Saraya gel saraya” tepkileri yükseldi. Tepkilere rağmen konuşmasını kesmeden devam eden Özkan, “Anayasa’ya ve usule aykırılık incelenmiş, sorun olmadığı için bugün görüşüyoruz. Tarih bu reformu tarihe altın harflerle yazacak. Artan avukat sayısı barolarla üyelik ilişkisini zedelemiş, baroları etkisizleştirmiştir. Özellikle Ankara, İstanbul ve İzmir Baroları görevi yerine getirememektedir. Bu bir reformdur” diye konuştu.
Özkan, isim vermeden bir baro başkanının Grup Yorum üyesi Helin Bölek hakkında yaptığını iddia ettiği bir paylaşımı göstererek “Bu mu hukuk siyaseti? Savcı Kiraz’ın katilleri paylaşılmıştır. Bu baro başkanı gerekli yerlere cevap verir. Bu yasanın FETÖ projesi olduğu iddiası içi boş bir yalandır. Bu reformu engelleme çabasıdır. Baro başkanları ayrılıkçı açıklamalardan, kavgalardan vazgeçerek üyelerini kucaklasın. O halde 2 bin avukat da bir araya gelip baro kurmaz” ifadelerini kullandı.
Özkan’ın “baroları terörize eden” açıklamalarına cevap veren CHP’li Engin Özkoç, “Teröre hizmet eden yüzde yüz sizsiniz. 15 Temmuz’da şehit yakınları için toplanan paraların üstüne oturan bir parti misiniz? Genel Başkanınız telefon ekranından halkı sokağa çağırırken kendisi korumalar ileydi. Siz FETÖ’nün ve PKK’nın yanında oldunuz” dedi
AK Parti sıralarından Özkoç’a yönelik “Kimsin sen”, “Ahlaksız herif” sesleri yükselirken Özkoç’un açıklamaları Genel Kurul’da tansiyonu yükseltti. AK Partili Cahit Özkan, Enis Berberoğlu hatırlatması yaptı, “Teröre hizmet eden kim? İşte Enis Berberoğlu kararı neyin nesiydi. Türk yargısı gerekeni yaptı” dedi. Yaşanan tartışmalar üzerine birleşime ara verildi.
AK Parti Yozgat Milletvekili Yusuf Başer, aradan sonra Genel Kurul’da yaptığı konuşmada 3 dönem baro başkanlığı yaptığını hatırlatarak şunları söyledi:
“Türkiye Barolar Birliği ve barolar tarihteki demokrasi yolculuğunda iyi bir sınav verememiştir. Hukukun temel hak ve özgürlüklerin yanında saf tutması beklenen TBB ve barolar vesayet odaklarının tahakkümüne girmiş, sözcülüğünü yapmıştır. Başörtülü avukatlara staj yaptırmamak için kapıda nöbet tutan baro başkanları gördü bu ülke. Barolar Birliği, üç büyük şehrin tahakkümü altına alınmıştır. Türkiye Barolar Birliği avukatların birliği değil, baroların birliğidir.”
Genel Kurul’da AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan ile Bağımsız İstanbul Milletvekili Ahmet Şık arasında tartışma yaşandı. Şık, baro teklifi üzerine yaptığı konuşma esnasında sesi yükselen Bülent Turan’a, “Kes sesini. Ne çenesi düşük adamsın” dedi. Şık’ın sözlerine tepki gösteren Turan, ayağa kalktı. Milletvekillerinin araya girmesi ile yatışan olayda birleşime ara verildi.
AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, Ahmet Şık’ın konuşmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik ‘tiranlık’ sözleri nedeniyle hakaret ettiği ve özür dinlemediği gerekçesiyle parlamentodan geçici olarak 2 birleşim çıkarılmasını talep etti. Ahmet Şık’ın yerine savunma yapan Türkiye İşçi Partisi Erkan Baş, “Bizi susturmak için uğraşmayın, halkı inandırmak için uğraşın. Bizi parlamentonun dışına atmak istiyorsunuz. Böyle giderse gidişiniz hızlanır, uyarıyorum” dedi. Erkan Baş’ın konuşması sonunda AK Parti Milletvekilleri ile Baş arasında tartışma yaşandı. Bunun üzerine Ahmet Şık’a uyarı cezası verildi.