Mustafa Erdoğan’dan Hakkari çağrısı: Cilo Dağları ve Dêz Vadisi’nin gerçek hikayesi

Mustafa Erdoğan’dan Hakkari çağrısı: Cilo Dağları ve Dêz Vadisi’nin gerçek hikayesi

Anadolu Ateşi dans topluluğunun kurucusu ve sanat yönetmeni Mustafa Erdoğan, çocukluk yıllarında zirvesine tırmandığı Cilo Dağları’nın Reşko doruğuna dair bir anısını ve bölgeye ilişkin tarihi, kültürel uyarılarını paylaştı.

Erdoğan, vadinin yanlış adlandırılmasına dikkat çekerek, bölgenin gerçek isminin ve değerinin korunması gerektiğini vurguladı.

"13 yaşındayken Reşko doruğuna tırmandım. İmzam hâlâ zirvedeki defterde duruyor" diyen Erdoğan, son yıllarda bölgenin "Cennet-Cehennem Vadisi" olarak tanıtılmasını eleştirdi.

1970’li yıllarda bir vali tarafından kullanılan bu ifadenin halk tarafından benimsenmediğine dikkat çeken Erdoğan, “Coğrafyalara isimleri valiler değil halklar verir” ifadesiyle bölgenin özgün adlarının yaşatılması gerektiğini dile getirdi.

Erdoğan, Cilo Dağları’nın doğal yapısını ve halk arasında bilinen isimlerini de hatırlattı.

Zap Suyu’ndan yukarıya çıkan vadinin esas adının “Dêz Vadisi” olduğunu belirterek, yaylaların Avaspî, Mêrgan ve Spîxane Zoması, buzulların ise Kevya Şîn (Mavi Buzul) ve Kevya Pîr (Yaşlı Buzul) olarak adlandırıldığını ifade etti.

Buzulların 20 bin yıldan daha eski olduğuna ve iklim değişikliği nedeniyle ciddi biçimde küçüldüğüne dikkat çeken Erdoğan, “Benim çocukluğumda 6 kilometre olan buzul şimdi 1 kilometreye kadar gerilemiş durumda” dedi.

İtalya’da buzulların özel kumaşlarla kaplanarak korunduğunu örnek gösteren Erdoğan, Türkiye’de de benzer bir koruma uygulamasının acilen hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

Dağcılara ve bölge rehberlerine seslenen Erdoğan, yer adlarının doğru kullanılması konusunda duyarlılık çağrısı yaparak, şu ifadeleri kullandı:

“Lütfen Dêz Vadisi'ni, Kevya Şîn’i, Kevya Pîr’i doğru adlarıyla anlatalım. Marûnis’e Kavaklı, Kehê’ye Ağaçdibi, Silehyan’a Durankaya diyenleri uyaralım. Bu saçmalığa bir son verelim.”

Mustafa Erdoğan ayrıca, bölgedeki bazı yerleşimlerin isim kökenine de açıklık getirdi.

“Marûnis köyünün adı Mar Yohannis’ten gelir” diyen Erdoğan, İsa’nın havarilerinden Aziz Yohanna’nın ismini taşıyan bu köyün kadim Nasturi kültürüne dayandığını belirtti. Hakkari Nasturilerinin, İngilizcede ‘Saint’ olarak bilinen azizlere ‘Mar’ dediğini söyleyerek, “Hakkari’de ‘He gidi Toma’ diye bir dans bile vardır” ifadelerini kullandı.

Erdoğan, paylaşımını bir davetle sonlandırdı:

“Kendimce doğru bildiklerimi paylaşarak herkesin bir gün mutlaka Hakkari’ye gelmesini öneririm.”

HABERE YORUM KAT
UYARI: Yorumlarınız editör onayından geçtikten sonra yayınlanacaktır. Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. Yapılan yorumlardan yazarları sorumludur. Kurumumuz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.