SULTAN YAVUZ / 24 Saat Gazetesi– Ocak 2022 döneminde, 1188 hasta ve hasta yakınıyla yapılan anketle, hem kanser hastaları ile yakınlarının beklenti ve ihtiyaçlarını anlamak hem de Türkiye’de konuya ilişkin güncel verilerin oluşturulması amaçlandı. Araştırmaya katılanların yüzde 36’sı halen kanser tedavisi görenlerden, yüzde 32’si kanser tedavisini tamamlamış hastalardan, yüzde 32’si ise hasta yakınlarından oluştu. Buna göre, ankette, mevcut ve yeni tedaviler, hasta-hekim ilişkisi, ilaca erişim, sağlık hizmetleri, psikolojik ve beslenme desteğine dair önemli sonuçlara ulaşıldı.

Sevil Gürkan, “Kanser hastaları ve yakınları, hasta dernekleri konusunda yeterli bilgiye sahip değil”

Flamenko dans gösterisiyle başlayan etkinliğin açılış konuşmasını yapan Kanserle Dans Derneği Başkanı Sevil Gürkan, kanser hastaları ve yakınlarının hasta dernekleri konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıklarını belirterek, “Bu araştırma, kanser hastaları ve yakınlarına gönülden destek veren, onlara psikolojik destek konusunda büyük rolü olan hasta derneklerinin önemini gösteriyor. Hekimlerimiz, tedavi merkezleri ve hastanelerimizin yanı sıra tüm sağlık paydaşlarıyla, hep beraber, kanser hastalarını ve yakınlarını hasta derneklerine yönlendirmeye davet ediyorum” dedi.

Prof. Dr. Haluk Özsarı, “Araştırma, hastaların ve yakınlarının genel olarak ülkemizdeki sağlık hizmetlerinden memnun olduğunu gösteriyor”

Araştırmanın genel olarak kanser hastaları ve yakınlarının beklentilerine ışık tuttuğunu belirten Prof. Dr. Haluk Özsarı, aynı zamanda sağlık kurumları, onkoloji ve diğer ilgili branşlarla tüm paydaşların deneyimleri ve yaşadıkları sıkıntıları da ortaya çıkardığını vurguladı. Özsarı şöyle konuştu:

“Araştırma, hastaların ve yakınlarının genel olarak ülkemizdeki sağlık hizmetlerinden memnun olduğunu gösteriyor. Ancak özellikle ilaca erişimde sorun yaşayan hastaların çözüm için yüzde 20 oranında eczaneye, yüzde 19 oranında ise sağlık kurumuna başvurduğu görülüyor. Bu oranlar aslında hastaya olduğu kadar zamanla yarışarak çalışan sağlık çalışanlarına da ek yük getiriyor.

Klinik çalışmalara yönelik, başta hastaneler olmak üzere tedavi merkezlerinde yapılacak bilgilendirme çalışmaları özel bir deneyim ve ciddi altyapı gerektiriyor. Tüm toplumun ücretsiz olarak faydalanabildiği Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) konusunda da kanser hastalarının ve yakınlarının yeterince bilgi sahibi olmaması ve bu hizmetlerden yararlanmamasının ortaya çıkmasını dikkat çekici bir sonuç olarak değerlendirilmelidir. Bu noktada, ülkemizde yapılacak ulusal çapta bir çalışmayla, halkı KETEM konusunda bilgilendirmenin erken tanıya imkan tanıması yoluyla sürdürülebilir bir sağlık sistemi açısından son derece olumlu katkısı olacaktır.”

Prof. Dr. Umut Demirci, “Kanser tedavisinde hasta ve yakınlarının psikolojik destek ve beslenme desteği kritik öneme sahip”

Prof. Dr. Umut Demirci ise kanser hastaları ve yakınlarının tedavi sürecinde yaşadıkları sorunlarda özellikle psikolog ve diyetisyen gibi uzman desteği eksikliğinin, yakın çevreden alınan destek eksikliğinin, ilaca erişimdeki zorlukların ve bazı ilaçların geri ödeme kapsamında olmamasının ön plana çıktığını vurguladı.

Kanser hastalarının tedavilerinde bütünsel yaklaşım ihtiyacına dikkat çeken Demirci, şunları söyledi:

“Araştırma sonuçlarında kanser tedavisinde hasta ve yakınlarının psikolojik destek ve beslenme desteğinin kritik öneme sahip olduğu görülüyor. Bu alanlarda desteğe ihtiyaçlarını yüzde 90’lar düzeyinde belirtmiş olmaları, bu konuda ülke çapında ciddi bir çalışma ihtiyacını ortaya çıkarıyor. Bu sonuç kanser tedavisinde sadece medikal tedaviye odaklanmamak, aynı zamanda multidisipliner bir yaklaşımla, ilgili bölümlerin beraber çalışmasıyla, bir bütün olarak değerlendirme yapma gereksinimini gösteriyor.
Ek olarak kanser tedavilerinde önemli yeri olan klinik çalışmaların bilinirliğinin düşük olduğu ve hekimler tarafından yeterli düzeyde bilgilendirme yapılmadığı görülüyor. Araştırmada diğer önemli çıktı ise, hastaların ulaşım desteği ihtiyacı için de özellikle diyaliz hastalarına benzer bir düzenlemenin kanser hastaları için uygulanabileceği de ortaya çıkıyor.
Genel olarak araştırma, kanser hastaları ve yakınlarıyla yapılmış olsa da, başta hekimler olmak üzere sağlık çalışanlarının da ihtiyaçlarını, tedavileri boyunca üzerlerinde bulunan ek yüklere de ışık tutması açısından önemli sonuçları ortaya çıkarmıştır.”
 

Araştırmada öne çıkan bulgular

Kanser hastası ve yakınlarının üçte ikisine yakını psikolojik sorun yaşadığını belirtirken, ankete katılanların en büyük beklentileri, psikolojik destek, beslenme konusunda diyetisyen desteği ve ücretsiz ulaşım oldu.

Kanser hastalarının yüksek oranda güncel ve yenilikçi tedavilere yöneldiğinin görüldüğü araştırmada, katılımcıların yüzde 87’si dünyada yeni onaylanmış tedaviler hakkında bilgi sahibi olmayı isterken, yüzde 77’si ise bu tedavileri Türkiye’de de istediğini belirtti.
Kanser tedavisinde kamu hastaneleri kadar özel hastanelerinde tercih edildiği görüldü.
Türkiye’deki kanser hastalarının ilaca erişim konusunda büyük oranda bir sorun yaşamadıkları görülürken, ilaca erişim sorunu yaşayan hastaların süreçlerin takibindeki sıkıntıları dikkat çekti.

Ankete katılanların büyük çoğunluğunun sağlık hizmetlerinden memnun olduğunu gösteren araştırmada, sağlık hizmetlerinin kalitesinden memnuniyet oranı yüzde 81 olarak değerlendirildi.

Araştırmanın dikkat çekici sonuçları arasında, KETEM’lerde yapılan ücretsiz kanser taramalarından yeterince faydalanılmaması, sağlık okuryazarlığının düşük olması ve hastaların kanser hastalığıyla ilgili klinik çalışmalara dair yeterince bilgilendirilmemesi de yer aldı.

Kanser hastalarına destek veren hasta dernekleri hakkında hastalara yeteri kadar bilgi verilmediğini gösteren araştırmada, hasta ve yakınlarının yüzde 82’si hasta dernekleriyle ilgili bilgilendirilmeyi istediklerini, yüzde 74’ü ise tedavi sürecinde ya da sonrasında herhangi bir hasta derneği ile iletişime geçmediğini söyledi.

Kanserle Dans Derneği hakkında

Kanserle Dans Derneği, kanserde erken teşhis ve önlemeyi amaç edinen, kanser tedavisini hasta merkezli hale getirmek için çalışan bir hasta derneği. Dernek, kurulduğu 2013 yılından beri kanser hastaları ve hasta yakınlarına yönelik çeşitli proje ve faaliyetleriyle, yurtdışı ve yurtiçi hasta dernekleri iş birlikleriyle çalışmalarına devam ediyor.