HAKKARİ OBJEKTİF HABER

HDP Hakkari Milletvekili Sait Dede, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nde Tarım ve Orman Bakanlığının bütçesi üzerine söz aldı.

Dede, artan maliyetler nedeniyle üretimi terk eden çiftçinin, artan gıda enflasyonu karşısında çaresiz kaldığını söyledi.

Hakkari’deki tarım ve hayvancılığa da değinen Dede, kentteki yayla ve mera yasaklarının tarım ve hayvancılığı bitirme noktasına getirdiğini savundu.

Tarım sektörünün, toplumların gıda ihtiyacının karşılanması, istihdam, ihracat, yatırım, ham madde temini ve katma değer yaratma gibi noktalarda hala Türkiye'de ve Dünyada en önemli sektör olduğunu kaydeden Dede, Ak Parti iktidarında ticaret, tarım gibi alanlarda dışa bağımlılık rekor seviyeye ulaştığını iddia etti.

Tarımsal üretimde dışa bağımlılığın arttığını söyleyen Dede, "Türkiye'nin tarım ve hayvancılık alanında kapsamlı ve planlı yatırımlar yapmaması, döviz kurlarındaki artışa dayalı olarak üreticinin zaten yüksek olan girdi maliyetlerini daha da artırmıştır. Sürekli artan maliyetler temel gıda fiyatlarında ciddi bir artışa neden olmakta, özellikle, yoksul ve işsiz kesimlerin temel gıdaya erişimini de zorlaştırmaktadır. AKP'nin yıllardır plansız ve kontrolsüz bir şekilde sürdürdüğü ithalata dayalı tarım politikalarının sonucunda çiftçinin tarlada 1-2 liraya satamadığı domates, sofraya 20-25 liraya geliyor. Tabii, iktidar her zaman olduğu gibi, yine, suçu zincir marketlere atarak masum pozları vermektedir. Eğer suç zincir marketlerdeyse, sizin bir sorumluluğunuz yoksa iktidarı bırakın, istifa edin; siz de rahatlayın, halk da rahatlar, bizler de rahatlarız." ifadelerini kullandı. 

Çiftçinin artan maliyetler nedeniyle üretimi terk ettiğini belirten Dede, çiftçilerin artan gıda enflasyonu karşısında çaresiz bir şekilde yoksulluğa mahkûm edildiğini ileri sürdü ve "Derinleşen krizle beraber üretici ürettiğini her yıl zararına satmak zorunda kalmıştır. Tohum, fide, fidan, gübre, ilaç, mazot, traktör, hasat makinesi, arazi kirası, su, enerji gibi birçok girdi en az yüzde 200 artmıştır. 2020 yılında mazot fiyatı 6,07 TL iken 2021'de 7,25 TL ve 2022 yılında yüzde 300 oranında artarak 23 TL olmuştur. Çiftçinin ürününe ayırdığı zaman da emek gücü de değerini kaybetmiştir" dedi.

Hakkari'deki yayla ve mera yasaklarını eleştiren Dede konuşmasının devamında şu ifadeleri kullandı:

"Çiftçilere elektrik, gübre, yem ve ilaç gibi destekler vererek mazotta ÖTV ve KDV vergilerini almayabilirsiniz ama bunu da yapmayacaksınız, sarayın bahçe düzenlemesine harcanması gereken milyonlar lazım size. Küçük ve orta ölçekli çiftçilerin kooperatifler biçiminde örgütlenmesi için bir kanun teklifi getirebilirsiniz ama bunu da getiremeyeceksiniz. Siz 3 kişinin dahi bir araya gelmesinden korkan bir iktidarsınız. Yurttaşlarımızın sağlıklı tarım ürünleri tüketmesi için tarımsal üretimde pestisit kullanımını da yasaklayabilirsiniz ama bunu da yapmayacağınızı biliyoruz. Yandaşa kimyasal ilaç ithalatı için alan yaratma derdindesiniz. Yayla yasaklarına son verebilir, boşaltılan köylere geri dönüşler sağlayabilirsiniz, hayvancılık faaliyetlerinin önündeki savaş politikaları dâhil olmak üzere her türlü uygulamaya son verebilirsiniz. Bakın, sadece seçim bölgem Hakkâri ilinde coğrafyanın yüzde 80'ini yasak, meralar yasak, köyler yasak, tarım alanları yasak bu yasakları da kaldırabilirsiniz ama bunu da yapmıyorsunuz sonra da "Yurttaşa, vatandaşa, tarım ve hayvancılık yapın." diyorsunuz. 

Getirdiğiniz bütçede, kaynakların önemli bir bölümünü öğretim, istihdam ve sosyal refahı artıracak harcamalar yerine, şiddet kurumlarına ayırmışsınız. Cumhuriyet tarihinin en yüksek silahlanma ve güvenlik bütçesini oluşturmuşsunuz. 2014 yılında, güvenlik harcamalarına ayrılan pay 45 milyar TL iken, 2023'te 469 milyar TL; rekor bir rakama ulaştı.

Geçiş garantili köprü, uçuş garantili havaalanı, yatış garantili hastanelerde olduğu gibi bu bütçeyle kime, hangi savaşın garantisi verilmektedir? Ama şunu çok iyi bilin ki bu bütçe kaybedilecek bir savaşın ilanıdır çünkü yurttaşı yoksulluğa, açlığa teslim eden bir bütçedir; asla yoksulluğa teslim olmayacağız.”