HABER - DILDAR GÜLER / VAN

Hakkari`de genç kadınların nakış nakış, ilmek ilmek, renk renk, desen desen dokuduğu, her renkte bir duyguyu ifade eden Hakkari kiliminde her desenin bir anlamı var. Sîne, Gulsarya, Lüleper, Keskener, Çılgul, Gulçin, Gulhazar, Gulşivan, Herkî, Hevçeker, Şehvani, Şamari, Şimkubik, Xalit Bey, Gülgever, Canbezar gibi birçok desenli Hakkari kilimlerinde çeşitli hayvan, çiçek ağaç gibi figüratif motiflerin yanı sıra soyut motifler de yer alıyor.

Kıskançlık ve korkuların; Kurt ayağı ve Akrep motifi ile; muhabbeti, sevgiyi, sohbeti ve faniliği, Muhabbet Kuşu motifi ile; yiğitliği ve kavgacılığı Koç Boynuzu motifi ile dile getiriyor kadınlar. Bitki ve çiçek figürleri bereketi, üretkenliği ve mutluluğu ifade ediyor. Hakkari kilimlerinde her desen ve motif ayrıca bir hikayeyi de anlatıyor. Kitap ve tezlere konu olan Hakkari kilimleri Van başta olmak üzere birçok kentte halen büyük ilgi görüyor.
‘Bacasız fabrikalar hayata geçmelidir’

Kurduğu iş yerinde birçok desenle birlikte Hakkari kilimleri satan Özhan Sarımuratoğlu, Hakkari-Van kiliminin ise birbiriyle özdeşleştiğini söyledi.  Hakkari kiliminin aşiret isminden, doğadaki birçok bitkiye kadar isimlerin kilimlere verdiğini de aktaran Sarımuratoğlu, İnsanların bu kültürü yasatmak için halen aktif olarak mücadele ettiğini kaydetti. Hakkari’de yaşanan göçlerle birlikte kilimin Van’la da özdeşleştiğini söyleyen Sarımuratoğlu, “Kilim denilince akla Hakkari ve Van gelmektedir. Aslında Hakkari’deki göçlerle birlikte kilim Van ile buluştu. Yani bu kültür Hakkari’den geldi diyebilirim. Halen bu kültürü bilip dokuyanlar azda olsa vardır. Özelikle batıya göç edenler bu Kültürü yaşatmak için isteyenler oluyor. Aslında bu kültür giderek azalıyor. Bu kültürü yaşatmak için kalıcı desteklerin olması gerekiyor” dedi.  Kilim üretiminin bölgede bacasız fabrikalar gibi olduğunu da belirten Sarımuratoğlu, Bu çalışma tezgahların tekrar aktifleştirmesini istedi. 

Kürt kilimi üzerinde kitap yazan araştırmacı yazar İkram İşler İse, 10 yıllık çalışmada 26 desen çözerek kitaplaştırdığını kaydetti. Araştırmalar yaptıkça Mezopotamya’nın derinliklerine gittiklerini de söyleyen İşler, “  Biz 26 yalnız eser çözdük. Tabi çözülecek çok daha eser var. Biz ilk etapta Kürt kilimin  kavranması açısında 26 desen çözdük. Kitabın kapağında zagrosları çağrıştıran motive yer verdik. Zagroslar İnsan yaşamında büyük bir dönem farz etmektedir. Zagros dağlarında güneşin doğuşu ve batışı kutsal görüldüğü için çok önemsenmektedir. Buna eski Kürt Kültüründe Mitra denilmektedir. Aslında Zagroslarda yaşayan insanlar ovalara inince ovalarda Zagrosların minyatürlerini yapmışlar. Bunlar birçok kilimde yer almaktadır” diye konuştu.