Türk Mimarlar ve Mühendisler Odası Birliği (TMMOB) Van İl Koordinasyon Kurulu, Van-Hakkâri Tabip Odası ve Van Barosu 4-5 Şubat tarihlerinde Van- Bahçesaray karayolunda yaşana çığ olayına ilişkin hazırladığı raporu kamuoyuyla paylaştı.

41 kişinin yaşamını yitirdiği ikisi ağır olmak üzere 75 kişinin ise yaralandığı hatırlatılan raporda, bir itfaiye erine henüz ulaşılamadığı belirtildi.

Van Baro Başkanı Zülküf Uçar tarafından açıklanan raporda özetle şöyle denildi:

“TMMOB Van İl Koordinasyon Kurulu, Van-Hakkâri Tabip Odası ve Van Barosu olarak bu vahim olayda; yaptığımız gözlemlerde, birebir yöre halkıyla yapmış olduğumuz görüşmelerde elde ettiğimiz bilgilerden yola çıkarak çok ciddi ihmallerin olduğu kanısına varmış bulunmaktayız.

Şöyle ki;

*Çığ oluştuktan sonra; böylesi durumlarda ilk elden oluşturulması gereken kriz masasının oluşturulmadan sürecin yönetilmeye çalışıldığı ve dolayısıyla krizin doğru yönetilemediği,

*Kriz masası oluşturulmadığından, yol güvenlik önlemleri alınmamış olmasından kaynaklı çığın gerçekleştiği alana, yetkili yetkisiz, donanımlı donanımsız herkesin gelişigüzel kurtarma faaliyetlerine katıldığı,

*Çığdan sonra olay yerine giden kişilerin kimlik bilgilerinin kayıt altına alınmadığı, dolayısıyla çığ altında kalan kişilerin sayısına ve akıbetine sağlıklı ulaşılmasında sıkıntılar yaşandığı,

*Arama ve kurtarma faaliyetlerini yürüten profesyonel ekiplerin yeterli sayıda olmadığı, yeni bir çığ felaketinin oluşmaması için önlemlerin alınmadığı, ağır iş makinelerinin çığ bölgesinde hareketli olduğu,

*Henüz ilk çığ felaketinden sonra alınması gereken tedbirlerin 3. gün alındığı, öncesinde alınmayan tedbirler, profesyonel kişilerce yapılmayan arama kurtarma çalışmaları ve 2. çığdan sonra savrulan zırhlı araçların çarpmasıyla can kaybı ve yaralı sayısının arttığı tespit edilmiştir.       

Çığ bölgesinde alınması gereken öneriler ise şöyle sıralandı:
*Van/Bahçesaray İlçesi 576 km2 yüzölçümüne sahip, deniz seviyesinde 1670 m yüksekliğindedir. Çetin arazi ve çevre şartlarına sahip, etrafı sarp yüksek dağ ve tepelerle çevrilidir. Bundan dolayı Bahçesaray yolu rakımı yaklaşık 3000 m olup; ilçe yolunun büyük kısmı keskin viraj, uçurum ve dik açılı yamaçlardan oluşan bir yapıya sahiptir.

*Kalıcı ve kesin çözümler üretilinceye dek geçici olarak alınacak önlemler kapsamında; Van- Bahçesaray yolunda kış aylarında kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde meteorolojiden alınacak bilgiye göre çığ riskinin olması durumuna karşın, kontrollü bir şekilde yol kapatılmalı, yol güzergâh boyunca dik yamaçlar tıraşlanarak teraslandırılmalı, iklim koşullarına uygun ağaçlandırma yapılmalı, kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde bölgeye bırakılacak 'sismik ölçüm' cihazlarıyla kar yükünün tespiti yapılarak çığ riskinin olduğu yerlerde yol trafiğe kapatılarak, dinamitlerle suni çığ oluşturularak, çığ enkazı iş makinaları ile kontrollü bir şekilde alandan uzaklaştırılmalıdır.

*Çığ riskinin olduğu bölgelerde betonarme perdeler inşa edilmeli, Van-Bahçesaray yolu üzerinde yapılan karapet tünelinin mevcut riskleri tamamen ortadan kaldırmadığı gözetilerek çığ riskinin yüksek olduğu bu yerlerde yeni kar tünelleri muhakkak yapılmalıdır.

*Karadeniz, Akdeniz bölgelerinde yapılan tüneller ile verilen değer Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine de verilmeli, Bahçesaray - Van ulaşımının tamamen güvenli bir şekilde yapılması sağlanmalıdır.

*Her iki çığ felaketi sonrasında yapılan arama kurtarma çalışmaları gözetilerek benzeri afetlerde yapılacak müdahale, alınacak tedbirler ve yapılacak arama kurtarma çalışmalarının daha profesyonel ve liyakatli kişilerce yürütülmesi sağlanmalıdır.

Ne olmuştu?

4 Şubat saat 17.00 sıralarında Van-Bahçesaray karayolunun 3 bin rakımlı Karabet geçidi yakınlarında çığ düşmesi sonucu kar kürüme çalışması yapan iş makinesi ile içinde yolcuların bulunduğu bir minibüs kar yığını altında kalmıştı.

Kar altında kalan iş makinesinden kendi imkanlarıyla kurtulan Bahattin Karagülle, yetkililere haber vermiş ve yolcu minibüsünde de 7 kişi kurtarılmış 5 kişinin ise cansız bedenine ulaşılmıştı. Minibüste bulunduğu tahmin edilen 2 kişi ise arama çalışmalarına 5 Şubat günü devam edilmişti. Kalan 2 kişiyi arama çalışmaları sırasında ise ikinci çığ felaketi gerçekleşmişti. İkinci çığla birlikte 41 kişi yaşamını yitirmişti (Bianet)