Halkların Demokratik Partisi (HDP) Grup Başkanvekili, Mersin Milletvekili Fatma Kurtulan, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) uygulamasının “zorla ifade almaya dönüştürüldüğünü” belirterek düzenleme için kanun teklifi verdi.

SEGBİS, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda 20 Eylül 2011’deki değişiklikle uygulamaya geçmişti.

Fatma Kurtulan, “hızlı işlemesi ve tarafların hak ve hukuklarının gözetilmesini temel alan uygulamanın, giderek keyfi bir tutum halini aldığını, amacı dışında ifade alımlarında, savunmalarda da sıklıkla kullanılır hale geldiğini” ifade etti.

Kurtulan’ın önerdiği değişiklik ile, “Sanığın mahkeme huzurunda ifade vermek istediğini beyan etmesi durumunda sorgu işleminin durdurulması” ve sanığın duruşmaya götürülmesinin düzenlenmesi teklif ediliyor.

“SEGBİS ile savunma yapmaya zorlanıyor”

Kanun teklifinin gerekçesinde şu ifadeler yer aldı:

“Uygulamada güvenlik ve ulaşım açısından zorluk yokken bile sanıklar ısrarla SEGBİS yöntemi ile ifade vermeye, kendilerini savunmaya zorlanıyor.

“Özellikle tutuklu milletvekilleri, parti başkanları, belediye eş başkanları, avukatlar gibi kamuoyunun davalarını yakından izlediği kişiler SEGBİS aracılığıyla ifade vermeye zorlanıyor, bu yöntemi kabul etmeyenlerin ise davaları uzatılıyor ya da susma hakkını kullanmış gibi davaları sonuçlandırılıyor.”

HDP’nin önceki dönem Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, Diyarbakır 13. Asliye Ceza Mahkemesi'nde 11 Eylül’de görülen duruşmasına mazeret bildirmesine rağmen SEGBİS'le çıkarılma kararı alınmış ve uygulanmıştı.

Yerine kayyum atanarak tutuklanan Van Büyükşehir Belediye Eş Başkanı Bekir Kaya’ya da SEGBİS ile bağlandığı 10 Eylül tarihindeki duruşmada 8 yıl 9 ay hapis cezası verildi.

Çağdaş Hukukçular Derneği üyesi avukatlar tutuklu yargılandıkları SEGBİS ile ifade vermeye zorlandıkları için açlık grevine girmiş, karar kaldırılmıştı.

“SEGBİS, sanıksız yargılamaya evriliyor”

Avukat Ezgi Çakır bianet’e yaptığı açıklamada, “SEGBİS ile yargılamanın sanıksız yapıldığını, bunun adil yargılama ilkesine” aykırı olduğunu belirtmiş, uygulamanın sakıncalarını şöyle anlatmıştı:

“Yargılamanın temel ilkelerinden bir tanesi yüzyüzelik, bir diğeri duruşmada hazır bulunma hakkı ve ayrıca doğrudanlık. SEGBİS ile tüm bu temel haklar gasp ediliyor.

“Sanık, mahkemede olmadığı her yargılamada, kendisi hakkındaki suçlamalara hakim olma ve delillere doğrudan temas edebilme hakkından da mahrum bırakılıyor.

“Sadece kendisinin ifadesi esnasında mahkemeyi ufak ekrandan görüyor. Bağlantı kesilirse de yargılama devam ediyor, süreç sanıksız bir yargılamaya evriliyor. Sanığın kendi hakkında iddiaları defetme hakkı var ama SEGBİS ile bu hak onun elinden alınıyor.

“Ayrıca SEGBİS uygulamasında, sanığın avukatı da yanında değil. Avukatına soru sormak istese soramıyor, belgeyi incelemek istese inceleyemiyor. Müştekinin katıldığı, tanığın katıldığı dosyada kendisi yok, hukuktaki ‘silahların eşitliği’ ilkesine de aykırı.

“SEGBİS sanıksız savunmasız yargılamanın önünü açıyor, adil yargılanma hakkının önünde, çelişmeli yargılama ilkesinin önünde büyük engel.” (BİANET)