Van'ın Çatak ilçesinde Sortkin Çayı üzerinde CE-Harita Mühendislik ve Gökkartallar Enerji Elektrik Üretim Limited Şirketi tarafından yapımına başlanan Saral-3 Hidroelektrik Santrali, bölgenin geleceğini tehdit ediyor.

Bahse konu Hidro Elektrik Santrali (HES) Karşıyaka (Sarnüsan), Akçabük (Kumêran)ve  Işınlı ( Surtgin) mahalleleriyle kentin doğa güzelliği olan Kanispî Şelalesi'ni olumsuz etkileyecek. Mevcut HES yine dere de bulunan endemik Kırmızı Belekli Alabalık, köyler ve köylülerin geçim kaynağı olan alabalık tesislerine de ciddi zararlar veriyor. Yaşanan duruma ilişkin Van Çevre, Tarihi Eserleri Koruma, Araştırma ve Geliştirme Derneği (ÇEV-DER) itirazda bulundu. 
 
Yapılacak olan HES'e ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü  tarafından gönderilen bilgilendirme yazılamasına cevap veren Ak Partili Çatak Belediyesi, söz konusu yapılacak olan HES'le bölge ile özdeşleşmiş olan birçok canlı ve tabiatın zarar göreceğini belirtti.

Yine nesli tükenme tehdidi altında olan Kırmızı Belekli Alabalık ile Kanispi Şelalesi'nin ve balık çiftliklerinin zarar göreceğini belirten Belediye, Karşıyaka ve Işınlı mahallelerinin hayvan sulamalarına da zarar verileceğine dikkat çekti. Belediye tarafından verilen yazıda, "Söz konusu Saral-3 Regülatörü ve HES amaçlı İmar Planı belediyemiz tarafından uygun olmadığı ve HES projesinin yapılmamasını bilgilerinize arz ederim" dediği öğrenildi.
 
Hem bölge halkı hem de belediyenin karşı çıkmasına rağmen Sortkin Çayı üzeride bahse konu şirket tarafından dolgu çalışmaları sürerken, yine mahalleliler ve dernekler ile siyasi partiler HES'e karşı yaptıkları eylemlerle tepki gösterdi.  Van Çevre, Tarihi Eserleri Koruma, Araştırma ve Geliştirme Derneği (ÇEV-DER) ise ilgili projenin faaliyetlerinin durdurulması ve idari ve cezai yaptırımların uygulanması amacıyla Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü'ne başvuruda bulundu. Yapılan başvuruda özellikle "ÇED süreci tamamlanmadan fiili olarak faaliyetlerine başlayan firmanın faaliyetlerinin durdurulması" istendi. 
 
ÇEV-DER Başkanı Ali Kalçık, daha öncede 2013,-2014 yılında aynı yerde HES yapımı için yapılan itirazların tamamının reddedildiğini söyledi. 2014 yılında Belediye Başkanı Celal Batur döneminde yapılan başvuruya sert itiraz gösterilmesinin ardından 2016-17 kayyum döneminde yapılan iletişimde bir ilişkinin söz konusu olduğunu düşündüğünü söyleyen Kalçık, "Çatak'ta yapılacak bir HES'le Kanispî Şelalesi yok olacak. 7 tane balık çiftliği var, onların oksijensiz ve susuz kalarak yok olması söz konusudur. HES'te yüzde 10 can suyu kavramı var. Zaten Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında su yetersiz durumda olacak. Can suyu kadar su akmayacak o mevsimlerde dere yatağının kapatılması, kapalı borularla suyun yukarı verilmesi bir felakettir" dedi.
 
Çatak'ta herkesin bu duruma karşı olduğunu söyleyen Kalçık, Çevre Şehircilik Müdürlüğü'ne ÇED raporuna ilişkin başvuruda bulundukları belirtti. Kalçık, "3 köyün temel talepleri doğrultusunda oradaki mücadelemizi başlatacağız. Doğamıza, suyumuza, toprağımıza sahip çıkacağız. Bunun önüne geçmek için bütün hukuki yolları deneyeceğiz" ifadesinde bulundu. Kalçık, halkı suya ve doğaya sahip çıkmaya çağırdı.
 
HES'ten birebir etkilenecek olan Karşıyaka Mahallesi'nde oturan ve Kanispî eteğinde balık çiftliği de bulunan Tayyip Balka, HES'i istemediklerini söyledi. HES'in zararlarının saymakla bitmeyeceğini söyleyen Balka, "Hayvancılık yapan yurttaşlar su ihtiyacını karşılayamayacak, 5-6 derde derman olan kırmızı benekli alabalık zarar görecek, Kanispî Sit Alanı'dır, bu yok olacak. Alabalık çiftliklerimiz zarar görecek. Şahıs ve halk olarak kabul etmiyoruz. Köylüler hayvanlarını sulayamayacaklar. 10 kilometre ilerde hayvan yetiştirilen bölgedir. Kışın 3 ay haricinde 3 köyün hayvanlarının tamamı oradan sulama yapıyor. Bu projelere karşı gücümüz dahilinde direncimizi göstereceğiz. Köylülerle, halkla beraber sonuna kadar direneceğiz" dedi.